Siódmego grudnia odbyła się premiera najnowszego filmu Agnieszki Smoczyńskiej. Jakub Popielecki, recenzent portalu Filmweb.pl, trafnie określił „Fugę” jako „cichą psychodramę; zamiast ekstrawagancji i ekstrawersji — introspekcja”. Smoczyńska koncentruje się na dogłębnej analizie wewnętrznych mechanizmów rządzących człowiekiem; na tym, co niewidoczne na zewnątrz.
Zwyczajna rodzina. Małżeństwo: Kinga (Gabriela Muskała), Krzysztof (Łukasz Simlat) i synek Daniel (Iwo Rajski). Matka nagle znika. Po dwóch latach nieobecności jej twarz w programie telewizyjnym rozpoznają rodzice. Wraca do domu jako Alicja.Nie wie, kim jest. Nie pamięta, kim była wcześniej. Nie rozpoznaje swoich bliskich. Powrót do domu i terapeutyczne zabiegi mające na celu przywrócenie jej pamięci, na nic się nie zdają. Krzysztof i mały Daniel odzyskują żonę/matkę jedynie w wymiarze fizycznym. W ich domu tak naprawdę zamieszkuje obca kobieta. Osoba o skrajnie różnej tożsamości i usposobieniu, niż ta, z którą żyli jeszcze dwa lata temu.
Polsko-czesko-szwedzka produkcja to dojrzałe studium rodziny na pierwszy rzut oka perfekcyjnej. Jednak w perfekcyjnych rodzinach nikt nie musi uciekać się do tak skrajnego mechanizmu obronnego, jakim jest fuga dysocjacyjna. W psychiatrii to zjawisko sklasyfikowane jest jako element zaburzeń dysocjacyjnych (konwersyjnych). W przeszłości często określano je mianem histerii, jednak z tej nazwy zrezygnowano później z powodu negatywnych konotacji.
Zaburzenia konwersyjne dużo częściej występują u kobiet niż u mężczyzn. Współcześnie pojawiają się coraz rzadziej. Być może z powodu urozmaicenia społecznej roli kobiet, emancypacji, wyzwolenia seksualnego. Współczesne kobiety częściej mają możliwość wyrażania swoich pragnień i potrzeb niż dawniej. Dzięki temu nie muszą ich tłamsić, ukrywać bądź przekształcać w objawy somatyczne lub dysocjacje.
Zaburzenia dysocjacyjne to z definicji zaburzenia wewnętrznej integracji i spójności w zakresie pamięci dotyczącej osobistych przeżyć (najczęściej traumatycznych), poczucia własnej tożsamości, odczuwania bodźców i kontroli ruchowej własnego ciała (Piotr Gałecki, Agnieszka Szulc; Psychiatria; 2018). Osoba cierpiąca na tego rodzaju zaburzenia, niejako oddziela się od swojego ciała i otoczenia. Epizody dysocjacji zazwyczaj trwają krótko — kilka dni. Zdarza się jednak, że przeciągają się na tygodnie. Objawy najczęściej związane są z traumatycznym wydarzeniem. Pojawiają się także w obliczu sytuacji trudnych lub niemożliwych do rozwiązania dla podmiotu. Jedną z form zaburzeń konwersyjnych jest tzw. fuga (łac. ucieczka). Według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10, opisywana jest jako ogólna amnezja z towarzyszącą temu bezcelową wędrówką na dużą odległość. Osoba nie pamięta, co się z nią działo podczas ucieczki, ale zachowuje się normalnie i nie przypomina chorego.
Śladami polskich himalaistów - wywiad z Bernadette McDonald
Bohaterka filmu Smoczyńskiej odzwierciedla naturę tego zaburzenia. Alicja ma możliwość wrócić na „swoje miejsce”. Wszyscy wokół starają się pomóc jej odzyskać dawną tożsamość. Bezskutecznie. Nie bez powodu umysł Alicji wyczyścił jej pamięć doszczętnie. Bohaterka nie chce wracać do roli, w jakiej funkcjonowała, a z której wyzwoliła ją ucieczka. „Fuga” to opowieść o niezwykłej sile wyparcia, o potężnych możliwościach ludzkiego umysłu, ale także o kruchości jego psychiki na tle skomplikowanej psychologii rodziny i społeczeństwa. Przede wszystkim, to kalka występujących faktycznie zaburzeń, z którymi mierzą się ludzie. To żadne science-fiction. To otaczająca nas rzeczywistość.
Nie wiesz, jak ruszyć z biznesem? Dowiedz się TUTAJ.
Jesteś z Wrocławia? Sprawdź, co słychać na F7 Wrocław.
Bądź na bieżąco z rozrywką dzięki City Rozrywka!