O tam jak pojedynczy odruch dobroci przekszta\u0142ci\u0142 si\u0119 w og\u00f3lnopolsk\u0105 akcj\u0119 „Ksi\u0105\u017cka za kraty”, oraz o wielkiej mocy literatury z Agnieszk\u0105 K\u0142os rozmawia\u0142 Kamil Kuchta.<\/strong><\/p>\n

O szczeg\u00f3\u0142ach akcji przeczytasz tak\u017ce tutaj.<\/a><\/p>\n

„Jeden z osadzonych powiedzia\u0142 mi kiedy\u015b, \u017ce przeczyta\u0142 w \u017cyciu jedn\u0105 ksi\u0105\u017ck\u0119 \u201eKamienie na szaniec\u201d. Teraz czyta Dostojewskiego, Sartre`a. To jego pisarze, bo m\u00f3wi\u0105 o jego problemach. Rozprawach dobra ze z\u0142em”. ~ o potencjale drzemi\u0105cym w osadzonych m\u00f3wi Agnieszka K\u0142os.<\/p><\/blockquote>\n

K.K: Wszystko zacz\u0119\u0142o si\u0119 od wizyty w wi\u0119zieniu w Rawiczu 13 lat temu.<\/strong><\/p>\n

A.K: Nie my\u015bla\u0142am wtedy o \u017cadnej akcji spo\u0142ecznej. W tamtym czasie bada\u0142am po prostu temat sztuki wi\u0119\u017ani\u00f3w. Skupia\u0142am si\u0119 na sztuce wi\u0119ziennej w Auschwitz i chcia\u0142am sprawdzi\u0107, jak ma si\u0119 dzisiejsza sztuka wi\u0119\u017ani\u00f3w do tego, co by\u0142o wtedy. Czy s\u0105 zbie\u017cne motywy? Czym zajmuj\u0105 si\u0119 wi\u0119\u017aniowie w takiej opresyjnej sytuacji jak odsiadka. Pisa\u0142am doktorat i nie mia\u0142am poj\u0119cia, \u017ce wkr\u00f3tce przywioz\u0119 tam ponad 30 tys. ksi\u0105\u017cek<\/a>\u2026<\/p>\n

Dlaczego Rawicz?<\/strong><\/p>\n

Troch\u0119 z powod\u00f3w osobistych. Wychowywa\u0142am si\u0119 w Rawiczu i to by\u0142o takie bardzo istotne miejsce w centrum miasta. Zawsze zastanawia\u0142am si\u0119, jak jest za murem.<\/p>\n

Co Pani czu\u0142a po tej drugiej stronie?<\/strong><\/p>\n

Najwi\u0119ksze wra\u017cenie zrobi\u0142a na mnie biblioteka. Szare ponure pomieszczenie, ksi\u0105\u017cki owini\u0119te w identyczny wyblak\u0142y papier. Kolejne egzemplarze mia\u0142y stemple z numerami. Bez tytu\u0142u, autora, ok\u0142adki. Kocham czyta\u0107 i bywa\u0142am w r\u00f3\u017cnych bibliotekach, ale czego\u015b takiego nigdy nie widzia\u0142am. To wygl\u0105da\u0142o jak teatralna scenografia. Rz\u0119dy takich samych ksi\u0105\u017cek. Wkr\u00f3tce okaza\u0142o si\u0119, \u017ce ta biblioteka by\u0142a martwa. Zreszt\u0105, nic dziwnego. By\u0142a tam w zasadzie sama makulatura polityczna z lat 50\u2026<\/p>\n

Ju\u017c wtedy przyszed\u0142 Pani do g\u0142owy pomys\u0142 o\u017cywienia tej przestrzeni?<\/strong><\/p>\n

Nie. Po wyj\u015bciu z wi\u0119zienia postanowi\u0142am zebra\u0107 ksi\u0105\u017cki od swojej rodziny i z w\u0142asnej biblioteczki, i wys\u0142a\u0107 im je na \u015bwi\u0119ta. To by\u0142 odruch.<\/p>\n

https:\/\/www.facebook.com\/KsiazkaZaKraty\/photos\/a.1394524373960253\/1460187850727238\/?type=3&theater<\/p>\n

A co my\u015bli administracja wi\u0119zienia o takich podarunkach?<\/strong><\/p>\n

Pracownicy wi\u0119zienia stwierdzili, \u017ce pomys\u0142 jest egzotyczny, ale nie byli mu przeciwni. Wkr\u00f3tce potem okaza\u0142o si\u0119, \u017ce w\u015br\u00f3d osadzonych jest ogromne zapotrzebowanie na lektury<\/a>, na kt\u00f3re wcze\u015bniej nie by\u0142o pieni\u0119dzy.<\/p>\n

Czy niekt\u00f3re lektury s\u0105 cenzurowane?<\/strong><\/p>\n

Nie spotka\u0142am si\u0119 z tym, \u017ceby wychowawcy zabraniali komu\u015b czego\u015b czyta\u0107. Maj\u0105 tylko limity wypo\u017cycze\u0144, dok\u0142adnie tak jak czytelnicy na wolno\u015bci.<\/p>\n

„Odwiedziny s\u0105 trudne, ale wiem \u017ce osadzeni chc\u0105 podzi\u0119kowa\u0107 i to jest dla nich bardzo wa\u017cne. Poza tym s\u0105 zwyczajnie ciekawi, kim jest osoba, kt\u00f3ra zbiera dla nich ksi\u0105\u017cki. Ma pani kogo\u015b w wi\u0119zieniu? \u2013 pytaj\u0105. I m\u00f3wi\u0105, \u017ce pierwszy raz kto\u015b pomy\u015bla\u0142 o nich jak o ludziach”<\/p><\/blockquote>\n

Jak wi\u0119\u017aniowie w Polsce mog\u0105 si\u0119 dokszta\u0142ca\u0107, rozwija\u0107 pasje, hobby? Musz\u0105 mie\u0107 rodzin\u0119, kt\u00f3ra im zapewni takie rzeczy? A co je\u015bli rodziny nie maj\u0105?<\/strong><\/p>\n

Nie s\u0142ysza\u0142am o takich przypadkach, \u017ceby rodziny przynosi\u0142y wi\u0119\u017aniom ksi\u0105\u017cki. Je\u015bli tak, to my\u015bl\u0119, \u017ce zdarza si\u0119 to sporadycznie. Raczej jest to zwykle jedzenie, papierosy\u2026<\/p>\n

A jednak w wi\u0119zieniach jest du\u017ce zapotrzebowanie na literatur\u0119.<\/strong><\/p>\n

Pami\u0119tajmy, \u017ce cz\u0119\u015b\u0107 tych os\u00f3b to wt\u00f3rni analfabeci. S\u0105 te\u017c ludzie, kt\u00f3rzy nie wynie\u015bli pewnych umiej\u0119tno\u015bci z \u017cycia na wolno\u015bci i dopiero w wi\u0119zieniu maj\u0105 szanse je zdobywa\u0107. Dlatego podr\u0119czniki szkolne okaza\u0142y si\u0119 udanym prezentem.<\/p>\n

https:\/\/www.facebook.com\/KsiazkaZaKraty\/photos\/rpp.461043450641688\/1959422560803762\/?type=3&theater<\/p>\n

Jak wi\u0119\u017aniowie wykorzystuj\u0105 takie podarunki?<\/strong><\/p>\n

W Rawiczu wi\u0119\u017aniowie zrobili sobie du\u017c\u0105 czytelni\u0119, wyremontowali bibliotek\u0119 oraz klub, w kt\u00f3rym odbywaj\u0105 si\u0119 regularne spotkania. Za\u0142o\u017cyli zesp\u00f3\u0142 muzyczny. Jest raper, kt\u00f3ry nagra\u0142 od tamtego czasu trzy p\u0142yty dla swojej mamy. Jest tam zapotrzebowanie na poezj\u0119 wsp\u00f3\u0142czesn\u0105.<\/p>\n

Sk\u0105d ta tendencja?<\/strong><\/p>\n

J\u0119zyk polski za kratami szybko si\u0119 starzeje. Niekt\u00f3rzy wi\u0119\u017aniowie sp\u0119dzaj\u0105 tam ca\u0142e swoje \u017cycie. Oni m\u00f3wi\u0105 ju\u017c inaczej ni\u017c my. Bardzo im to przeszkadza. Je\u015bli tworz\u0105, pisz\u0105, to chc\u0105 to robi\u0107 w spos\u00f3b zrozumia\u0142y, a nie archaiczny. Wi\u0119c wsp\u00f3\u0142czesna poezja albo powie\u015b\u0107 \u2013 to rzeczy bardzo dla nich potrzebne.<\/p>\n

Czy spotyka si\u0119 z Pani z nimi osobi\u015bcie?<\/strong><\/p>\n

<\/a>